W Polsce rozwodzi się rocznie 65 tysięcy małżeństw. Naczelnym powodem jest niezgodność charakterów, a na dalszych pozycjach: zdrada, alkoholizm, uzależnienie od hazardu, niegospodarność oraz długotrwała rozłąka. Jakie są możliwości zakończenia małżeństwa oraz jak wyglądają jego poszczególne etapy rozwodu?

Rozwód z orzekaniem o winie

W toku rozprawy rozwodowej sędzia jest zobligowany ustalić winnego rozpadu małżeństwa, gdyż zobowiązuje go do tego Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Wyrok w tej sprawie może wskazywać jako winowajcę: męża, żonę, obydwoje małżonków lub żadne z nich. Przewinieniem będącym przyczyną rozpadu związku może być: alkoholizm, porzucenie, groźba, agresja, zdrada, brak wzajemnej pomocy, odmowa współżycia.  
Orzeczenie o winie za zakończenie małżeństwa jest istotne dla powoda ubiegającego się o alimenty, czy to dla siebie czy dla dzieci. Długość obowiązku alimentacyjnego względem dziecka zależy od wielu czynników i nie wygasa z chwilą osiągnięcia przez niego pełnoletności. Konieczność płacenia alimentów na byłego małżonka, wygasa z  upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu lub z chwilą wstąpienia przez niego w kolejny związek małżeński.

Rozwód bez orzekania o winie

Sędzia nie wskazuje winnego rozpadu małżeństwa w przypadku złożenia przez strony zgodnego oświadczenia w tej kwestii. Istnieją także sytuacje, które uniemożliwiają przypisanie winy mężowi lub żonie. Najczęściej to choroba psychiczna lub zaburzenia, w wyniku których jest ograniczona możliwość podejmowania swobodnych decyzji przez jedną ze stron. Bez orzeczenia o winie, rozwieść można się, gdy jako przyczynę wskazano „niezgodność charakterów”. W trakcie rozprawy sądowej, każde z małżonków może zmienić zdanie i cofnąć wniosek, wskazując tym samym stronę winną rozpadowi związku. Wyrok o rozwodzie bez orzekania o winie zapada znacznie szybciej, niż w przypadku ustalania strony winnej.

Rozwód krok po kroku

Pierwszym etapem rozwodu jest złożenie w dwóch egzemplarzach pozwu do sądu okręgowego właściwego miejscowo dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżeństwa, pod warunkiem, że co najmniej jedno z nich nadal tam zamieszkuje. W przeciwnym wypadku sądem właściwym jest sąd według miejsca zamieszkania powoda. Pozew rozwodowy może złożyć zarówno mąż jak i żona. Powinien zawierać uzasadnienie przyczyn i wskazywać dowody złożenia pisma. Ponadto należy dołączyć oryginał odpisu aktu małżeństwa oraz odpisy aktów urodzenia dzieci. Jeżeli zachodzi uzasadnienie, że pozwana strona nie stawi się na wezwanie, można wnioskować o przeprowadzenie rozprawy bez jej udziału. Sędzia zbada czy nastąpił trwały i zupełny rozpad relacji między małżonkami, a w efekcie zerwanie więzi uczuciowej, fizycznej i finansowej – to kluczowy element możliwości orzeczenia rozwodu.

Opłata podstawowa wniesienie pozwu rozwodowego wynosi 600 zł (w uzasadnionych przypadkach można wnioskować o zwolnienie z kosztów sądowych). Strony  będą zobowiązane uiścić dodatkowe kwoty przypadku orzeczenia płacenia alimentów (5% od strony zobowiązanej), 200 zł – nakaz eksmisji jednego z małżonków, 100 zł – podział mieszkania, 1000 zł – podział majątku wspólnego.

Jak wygląda rozprawa rozwodowa?

Kolejnym etapem jest rozprawa rozwodowa (lub rozprawy), na której zostanie przeprowadzone postępowanie dowodowe, będzie miało miejsce obowiązkowe przesłuchanie małżonków, ponadto zawnioskowanych świadków, z wyłączeniem małoletnich poniżej 13. roku życia lub dzieci i wnuków stron – poniżej 17. roku życia.

Jeżeli w toku postępowania, sąd uprawdopodobni, że zachodzą przesłanki do utrzymania małżeństwa, może skierować sprawę do postępowania mediacyjnego. Mediator może zostać także powołany do rozwiązania kwestii spornych między małżonkami.

Sędzia kończąc rozprawy rozwodowe wydaje wyrok. Może dotyczyć on rozwiązania małżeństwa, ustanowienia władzy rodzicielskiej i alimentów na dziećmi, podziału majątku, eksmisji jednego z małżonków lub określeniu sposobu użytkowania wspólnego mieszkania, przyznaniu alimentów na rzecz małżonka.

W przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia sądu, każda ze stron może złożyć apelację do sądu II instancji. 

Wyrok uprawomocnia się w przypadku braku podjęcia kolejnych działań po 14 dniach od upływu 7 dni na wniesie żądania uzasadnienia wyroku.

Kiedy rozwód nie dojdzie do skutku?

Istnieją jednak sytuacje, gdy rozwód nie dojedzie do skutku – w przypadku, gdy sędzia uprawdopodobni, że ucierpi dobro małoletnich dzieci lub stwierdzenie rozwodu jest sprzeczne z normami społecznymi. Kolejna przesłanka zachodzi, gdy jedna ze stron nie wyraża zgody na rozwód, a orzeczenia żąda małżonek, który doprowadzi do rozpadu pożycia (w tym przypadku jednak też istnieje odstępstwo w ocenie zasad współżycia społecznego).

Więcaj na temat rozwódów przeczytasz na stronie partnera https://dm-adwokaci.pl/uslugi-adwokackie/prawo-rodzinne/rozwod