Prawa rodzicielskie – komu należą się po rozwodzie?

Prawne ustalenie opieki nad dziećmi stanowi jeden z dodatkowych przedmiotów rozprawy rozwodowej. Niegdyś pełne prawa rodzicielskie przyznawane były tylko jednej ze stron, chyba że małżonkowie przedstawili w sądzie porozumienie dotyczące wspólnego sprawowania władzy rodzicielskiej. Dziś w orzekaniu stosowane są inne przepisy. Komu przypadną prawa rodzicielskie po rozwodzie i czy możliwe jest ich ograniczenie?

Władza rodzicielska w rozumieniu przepisów prawa

Kodeks rodzinny i opiekuńczy ściśle reguluje rozumienie władzy rodzicielskiej. W myśl przepisów pojęcie to oznacza obowiązek i prawo rodziców do sprawowania pieczy nad dzieckiem i jego majątkiem, a także do wychowywania podopiecznego. Zgodnie z obowiązującym prawem władza rodzicielska musi uwzględniać dobro dziecka i interes społeczny, a małżonkowie mają równe prawo do jej sprawowania. W szczególnych okolicznościach, do których należy między innymi rozwód rodziców, władza rodzicielska sprawowana jest według ustalonego porozumienia – jeśli nie było ono inicjatywą rodziców, wówczas o treści porozumienia decyduje sąd.

Kto uzyskuje prawa rodzicielskie po rozwodzie?

Jeszcze do niedawna władza rodzicielska przyznawana była tylko jednemu z partnerów rozwodzących się. Druga ze stron mogła wykonywać ją w ograniczonym zakresie, chyba że w sądzie złożono odpowiednie porozumienie między małżonkami dotyczące podziału opieki nad małoletnim dzieckiem. Dziś radca prawny powinien poinformować rodziców, że składanie porozumienia nie jest konieczne dla uzyskania władzy rodzicielskiej (choć naturalnie można i warto to zrobić). W przypadku, gdy podczas przewodu rozwodowego do sądu nie wpłynie stosowne porozumienie między małżonkami, o formule sprawowania władzy rodzicielskiej decyduje sąd. To on ustala m.in. czas spotkań rodziców z dziećmi, czy koszty, jakie ci ponosić muszą w związku z wychowywaniem małoletniego, niezdolnego do samodzielnego utrzymania się dziecka. Decyduje o tym art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Oczywiście w uzasadnionych przypadkach dojść może do ograniczenia władzy rodzicielskiej jednemu z opiekunów.

Kwestie alimentacyjne po rozwodzie

Przyznanie praw rodzicielskich dość jednoznacznie wiąże się ze świadczeniami, jakie ponosić należy w związku z wychowaniem dziecka. Przyznane na dziecko alimenty wypłacane są na rzecz tego z małżonków, który podjął się opieki nad małoletnim w swoim gospodarstwie domowym. W przypadku alimentów płaconych na rzecz dzieci nie ma znaczenia, jak zakończył się rozwód. Zarówno w przypadku porozumienia stron, sprawowania wspólnej pieczy nad małoletnim, jak i orzeczenia wyłącznej winy jednego z małżonków, rodzic ponosić musi koszty utrzymania dziecka. Reprezentujący strony adwokaci mogą wnieść do sądu wniosek o przyznanie alimentów już w trakcie rozprawy rozwodowej. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by kwestie te rozstrzygane były w osobnym postępowaniu. Warto również pamiętać, że raz zasądzona kwota alimentów może ulec zmianie. Ma to związek z rosnącymi potrzebami finansowymi dziecka wraz z jego dojrzewaniem. Sąd może więc zobowiązać jedną ze stron do płacenia wyższych świadczeń na rzecz dziecka. Czytaj więcej na temat praw rodzicielskich na stronie https://dm-adwokaci.pl/uslugi-adwokackie/prawo-rodzinne/